Gedempte Voldersgracht 45-49

Jan Jacob Damsma (* 1893 te Sneek) komt op 13-jarige leeftijd te werken bij de Glasfabriek van M.J. Houwink in Sneek. Het is een "handel in alle artikelen betreffende de glas-industrie". Er is een stoomglasslijperij, een verzilverinrichting, een glasetserij, een atelier voor het vervaardigen van glas-in-lood, men levert vensterglas en spiegelglas. Jan werkt er tot hij opgeroepen wordt voor de Nationale Militie. Hij is dan bijna 20 jaar. Zijn baas geeft hem een zeer lovend getuigschrift mee, waarin hij een volleerd glas-in-loodzetter van onbesproken gedrag wordt genoemd, "die zijn tijd nimmer verbeuzelde"! 

Jan komt, nadat hij heeft voldaan aan zijn dienstplicht, in februari 1914 naar Haarlem. Zijn vader was in Sneek administrateur van een glashandel en heeft via zijn contacten daar waarschijnlijk zijn zoon aanbevolen bij Willem Bogtman, de Haarlemse glaskunstenaar. Die is bovendien onder de indruk van het getuigschrift van Jan.

Jan Damsma vindt een woning in de Gedempte Voldersgracht nr. 45 rd, dat wil zeggen: rood; met 'rood' werd een bovenwoning aangeduid. Het zou goed kunnen dat Jan al vanaf zijn begintijd in Haarlem bij Bogtman werkt. Willem Bogtman is een sierkunstenaar en glazenier. Hij heeft vele gedenkramen ontworpen voor raadhuizen, scholen, banken en fabrieken. Ook voor kerken heeft hij ramen ontworpen dan wel gerestaureerd. Jan werkt nu in Bogtmans atelier en leert er de fijne kneepjes van het vak. Samen met zijn mede-leerling Christiaan Bennik, die daarvoor het pand Gedempte Voldersgracht nr. 47 betrekt, begint hij in oktober 1928 een eigen glasatelier 'Haarlem'. De beide panden worden gebruikt om te wonen en te werken. Op nr. 45 wordt in 1931 Nella geboren. In de Tweede Wereldoorlog moet het gezin noodgedwongen verhuizen (Nella kan zich nog herinneren "dat er kanonnen op het gebouw van V&D stonden"). Na de oorlog keren Damsma en zijn vrouw en kinderen terug naar hun oude straat en kopen pand nr. 49. Daar wordt de glas-in-lood-zetterij voortgezet tot Damsma in 1957 bij een bedrijfsongeval komt te overlijden. Als atelier blijft het nog korte tijd in gebruik door Nella, die hier haar emaille maakt, tot zij uiteindelijk in Heemstede haar eigen zaak begint. Vanaf de jaren '60 heeft het pand alleen nog een woonfunctie. Meer over Damsma, Bennik en Bogtman lees u hier.​
Op de foto hieronder: Atelier Haarlem met uiterst links Jan Jacob Damsma en helemaal rechts zijn compagnon Christiaan Bennik. Zelfde opstelling op de foto daaronder.

​Het glas-in-lood in de ramen van het huis zijn door Damsma zelf gemaakt; Nella vond het altijd al bijzonder dat hij zowel boven als beneden in het glaswerk een luchtroostertje had verwerkt. Het gebrandschilderde raam met de hertjes is door Nella net na WOII gemaakt; ze was toen ongeveer 17 jaar oud.

Een schemer- en een wandlamp in Amsterdamse School-stijl gemaakt door Damsma aan de Voldersgracht. Beide lampen staan nu bij zijn dochter Nella thuis. Hieronder: haardscherm door Damsma gemaakt.

De huidige bewoners zijn zo vriendelijk geweest foto's van de ramen te maken. Deze met de gebrandschilderde hertjes heeft Nella gemaakt.

Rechts: een helaas onscherpe foto van een olieverfschilderijtje dat Nella gemaakt heeft vanuit haar achterkamer aan de Gedempte Voldersgracht van het uitzicht tot aan V&D.